SIFIR ATIK SİSTEMİ KURULUMU NEDİR?

Sıfır Atık Sistemi, firma, kurum veya kuruluşların Sıfır Atık’a dahil olabilmesi için uygulaması gereken adımlardan oluşan 7 aşamalı yol haritasıdır.

SIFIR ATIK SİSTEMİ KURULUMU AŞAMALARI

1. Odak Noktalarının Belirlenmesi: Kurumdaki sıfır atık yönetim sisteminin kurulmasından, etkin ve verimli bir şekilde uygulanmasından, izlenmesinden, bilgi akışının sağlanmasından, raporlama yapılmasından sorumlu olacak kişiler belirlenir. Bunlar sıfır atık yönetimini sağlayacak ekibin başında olacak kişilerdir.
2. Mevcut Durum Tespiti: Sıfır Atık Yönetim Sistemini kurumunuzda uygularken, öncelikle atıklar konusunda ne durumda olduğunuzu belirlemeniz, mevcut durumunuzu analiz etmeniz, ilerlerken size kolaylık sağlayacaktır.
3. Planlama: Bu aşamada, mevcut durum esas alınarak kuruma özgü termin planı hazırlanır.
4. İhtiyaçların Belirlenmesi ve Temin: Sıfır Atık Sistemi kurumda uygulanırken, kurumdaki her birim dikkate alınarak (ofisler, yemekhane, revir gibi) ihtiyaç duyulacak tüm ekipmanlar belirlenir, listelenir ve uygulamaya geçilmeden önce temin edilir.
5. Eğitim – Bilinçlendirme: Ekipmanların temini tamamlandıktan sonra, uygulamaya geçilmeden önce hedef kitlelere yönelik uygulamalı eğitim ve bilgilendirme çalışmaları yapılır.
6. Uygulama: Temin edilen biriktirme ekipmanları personellerin kolayca ulaşabileceği noktalara, uygun aralıklarla yerleştirilir. Ekipmanlara göre tasarlanmış bilgilendirme afişleri, ekipmanların üstüne, kolayca görülebilecek şekilde asılır. Biriktirme ekipmanı ve tanıtım materyallerinde renk skalasına dikkat edilmelidir.
7. Raporlama: Bu aşamada uygulamanın etkinliğinin değerlendirilmesi amacıyla çalışma ekibi tarafından izleme yapılır ve varsa uygulamanın aksayan yönleri, eksiklikler veya geliştirilecek taraflar tespit edilir, önlemler alınır.

Dokuz Eylül’de Geri Dönüşüm

Dokuz Eylül Üniversitesi kampüslerindeki akademik birimlere ve sosyal alanlara ayrı atık toplama kutuları yerleştirilmiş, açık alanlar için atık toplama merkezleri kurulmuş ve geçici atık depolama alanları yapılmıştır. Bu kapsamda geri dönüştürülebilir (plastik, kağıt-karton, cam, metal) atıklar, diğer atıklardan ayrı biriktirilmekte, ve belediyelerin anlaşmalı olduğu kuruluşlar tarafından düzenli olarak geri dönüştürülmek üzere kampüslerden toplanmaktadır.

2021 yılında kampüslerden toplanan geri dönüştürülebilir atıklar

2022 yılında kampüslerden toplanan geri dönüştürülebilir atıklar

Üniversitemizden geri dönüştürülmek üzere alınan atıkların kampüslere göre dağılımı aşağıdaki şekillerde verilmektedir.

Biyobozunur atıklardan kompost üretimi

Dokuz Eylül Üniversitesi’nde biyobozunur atıklardan kompost üretimi 2022 yılının başında Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından üniversitemize  hibe edilen otomatik kompost makinesi ile bir üst seviyeye taşınmıştır.

 Üniversitemiz yemekhanelerindeki oluşan ayıklama atıkları ham olarak bertaraf edilmemekte, Tınzatepe Kampüsünde özel olarak ayrılan bir bölgede bulunan reaktör tipi kompost makinasında  kompostlaştırılmaktadır. Üniversitemizin yardımcı kadrosu ile kompost makinesi aktif ve sürekli olarak çalıştırılmakta, süreç yetkili bir akademik personel tarafından takip edilmekte ve gerektiğinde sisteme destek malzemeleri eklenerek kompost üretiminin sürekliliği sağlanmaktadır.

Elde edilen kompost, dinlendirme süresinin sonunda ürün olarak elde edilmekte, kampüs yeşil alanlarında kullanılmak üzere depolanmaktadır.

Kompost makinesinin kullanımı Üniversitemiz Çevre Mühendisliği öğrencilerine de tanıtılmakta ve çevre mühendisliği eğitimine katkı sağlayan bir araç olarak kullanılmaktadır.

DEÜ ‘de Bitkisel Atık Yağlar Dönüşüyor

DEÜ bünyesinde ki yemekhanelerde kızartma amacıyla kullanılan bitkisel atık yağlar hiçbir şekilde lavabolara dökülmemektedir. Kullanılmış kızartma yağları bitkisel atık yağ olarak, yemekhane içinde ayrılmış özel kapalı bir alanda biriktirilmekte, biyodizel olarak geri kazanımın sağlanması için lisanslı bir firmaya teslim edilmektedir.

Biyobozunur Atıkların Yönetimi- Yemekhane Atıkları Projesi

Dokuz Eylül Üniversitesi Yönetimi, “Yemekhane Atıklarının Yönetimi” başlıklı bir sosyal sorumluluk projesi gerçekleştirmiştir.  Proje partnerleri Sağlık Kültür Spor Daire Başkanlığı, Bilim ve Teknoloji Araştırma Merkezi, veSürdürülebilirlik Ofisi’dir.Bu projenin amacı, DEÜ yemekhanelerinde oluşan yemekhane atıklarının, özellikle pişmiş yemek atıkları ve ekmek atıklarının azaltılmasıdır. Proje kapsamında lisans ve lisansüstü eğitimlerine devam eden 30 yarı zamanlı öğrenci proje kapsamında çalışmıştır.  Tınaztepe, Dokuzçeşmeler ve Eğitim Fakültesi yerleşkelerinde bulunan yemekhanelerde oluşan kompostlamaya uygun olmayan pişmiş gıda israfının azaltılması hedeflenmiştir. Proje kapsamında 2454 yemek tepsisi sergilenmiş ve 1328 kişiye anket soruları uygulanmıştır. Proje çıktıları, kampüslerimizde oluşan biyolojik olarak parçalanabilen atık miktarını azaltmak adına önemli bir adım teşkil etmekte olup, yeni menü oluşumları konusunda ilgili birimlerle koordinasyon devam etmektedir. Projenin nihai raporu üniversitenin internet sitesinde yayınlanmaktadır.

TEKNİK ATÖLYELERDE GERİ DÖNÜŞÜM

Dokuz Eylül Üniversitesi, inorganik atıkları dönüştüren “Teknik Atölyelere” sahiptir. Üniversitemiz İnşaat İşleri ve Teknik Daire Başkanlığına bağlı Teknik Atölyeler Şube Müdürlüğü tarafından yürütülen değişim ve dönüşüm faaliyetleri aktif olarak devam etmektedir.

DEÜ’de hiçbir ofis ve sınıf mobilyası hurdaya ayrılmamakta, atılmamaktadır. . Yıpranmış yırtık banklar kaynak, boya ve tadilatı yapılır, yatakhanelerdeki yıpranmış çamaşırlardan ayakları kırılan yemekhane masaları tamir edilir. Tamiri mümkün olmayan faydalı parçalar başka bir ürünün imalatında kullanılmaktadır. Üniversitemizde tekrar kullanıma hazır hale getirilen ürünlerin bir kısmı kendi dersliklerimiz, yurtlarımız, açık alanlarımız ve yemekhanelerimizde kullanılırken bir kısmı da köy okullarına bağışlanmaktadır.

Tınaztepe Yerleşkesi’nde bulunan Teknik Atölyeler

Teknik atölyelerde gerçekleştirilen geri dönüşüm çalışmaları